4.4. 40 dni i 40 nocy Jezusa
Twoje narzędzia:
UWAGA: Powyższe linki do tekstów biblijnych udostępniamy wyłącznie dla wygody czytelnika. Znajdują się one jednak na stronach innych, niezależnych od nas autorów, których poglądy i opinie należą wyłącznie do nich, a zespół Projektu Daniel 12 tych poglądów nie autoryzuje ani nie podziela. Autoryzujemy jedynie teksty opublikowane na niniejszej stronie.
Według Biblii okres 40 dni i 40 nocy spędzonych przez Jezusa na pustyni następuje po Jego chrzcie w rzece Jordan (Mt 3:13-17; Mk 9:1-11; Łk 3:21-22; J 1:29-34), w Betanii, po drugiej stronie Jordanu (J 1:28). Ponieważ czytamy, że Jezus został przez Ducha zabrany na pustynię zaraz po chrzcie (Mk 1:12), kluczowe będzie ustalenie daty chrztu. Powinniśmy także przyjrzeć się wydarzeniom, które następują po owych 40 dniach i 40 nocach.
W odróżnieniu od Betanii leżącej po wschodniej stronie Góry Oliwnej, w pobliżu Jerozolimy, gdzie mieszkał wskrzeszony Łazarz oraz jego siostry Maria i Marta, „Betania po drugiej stronie Jordanu” to określenie, które odnosi się do wschodniego brzegu Jordanu, w pobliżu ujścia tej rzeki do północnej części Morza Martwego. To na tej pustynnej równinie Lot oddzielił stada swoje od abrahamowych, wybierając tereny południowe, gdzie leżała Sodoma, jak się później okazało, z góry skazana na zagładę. Podczas Eksodusu ta strona Jordanu, który oddzielał wędrujący Izrael od miasta Jerycho, stała się zapowiedzią wejścia do ziemi obiecanej. W pobliżu tego miejsca zmarł Mojżesz, wstąpiwszy na górę Nebo, podczas gdy lud przeprowadził przez Jordan jego następca Jozue (będący tu obrazem Jezusa). Z mocy Bożej Jozue zatrzymał bieg rzeki Jordan, co później powtórzyło się za proroków Eliasza i Elizeusza. W tym kontekście rzeka Jordan jest obrazem wiecznego potępienia (wiecznej śmierci, gniewu Bożego), przez które wybrańcy Boży „przechodzą” w Jezusie Chrystusie, na mocy Ducha Bożego (narodzenia na nowo). Chrzest duchowy, czyli zanurzenie (udział) w śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa lub „ukrzyżowanie wraz z Jezusem”, to obraz uwolnienia wybrańców Bożych od niewoli grzechu, czyli od ducha Szatana (Rz 6:3-7).
W kontekście czasów ostatecznych Słowo Boże szczególnie dużą rolę przypisuje Eliaszowi (ta sama symbolika 40 dni i 40 nocy), którego obrazem był Jan Chrzciciel (odpowiednik staro-testamentowego Mojżesza), a duchowym urzeczywistnieniem Jezus Chrystus. Z fizycznego punktu widzenia, Mojżesz i Jan byli obrazami prawa grzechu i śmierci, którego nie da się wypełnić poprzez własne uczynki, podczas gdy rzeczywiste prawo łaski jest duchowe i zawiera się w Duchu Jezusa.
W synagodze w Nazarecie, już po chrzcie, Jezus porównuje niewiarę współczesnego Mu Izraela do niewiary Izraela w przeszłości, kiedy to Bóg wysłał Eliasza tylko do jednej wdowy (zresztą poganki) w Sarepcie Sydońskiej, przy czym Jezus dokonuje podobnego wskrzeszenia młodzieńca z Naim (1Krl 17:17-24; Łk 7:11-16). Zarówno Eliasz jak i Jezus walczą z niewiarą Izraela. W Betanii za Jordanem Jezus znajduje schronienie podczas Święta Chanuka (Poświęcenia Świątyni) po konfrontacji z Żydami, podczas której ci chcieli Go ukamienować za rzekome bluźnierstwo (J 10:40). Zauważmy, że duchowy przekaz Słowa Bożego odbierany jest powszechnie jako bluźnierstwo, podczas gdy rzeczywistym bluźnierstwem jest przekaz głoszony przez przywódców religijnych, reprezentowanych przez Izrael i kościoły.
Podczas gdy Eliasz zsyła na niegościnnych Samarytan śmiercionośny ogień z nieba (2Krl 1:9-13; Łk 9:51-55), Jezus zsyła na pogan zbawczy ogień Ducha Świętego. Eliasz i Mojżesz otrzymują objawienie Boże na Górze Synaj, a podczas symbolicznego przemienienia Jezusa na Górze obaj wskazują swoją obecnością, że Jezus jest duchowym objawieniem Bożym. Śmierć i pierwsze zmartwychwstanie Jezusa, na krzyżu, kiedy oddaje On Ducha w ręce Ojca, zostaje porównane do przywoływania Eliasza (Mt 27:46-50). Samo Wniebowstąpienie jest analogią zabrania Eliasza do nieba na ognistym rydwanie z ognistymi końmi, które z kolei miało miejsce pośród wichru (2Krl 2:11-12), natomiast zesłanie dwóch porcji Ducha na Elizeusza (następcy Eliasza) jest analogią zarówno dwóch programów zbawienia, jak i podziału drugiego programu zbawienia na dwie porcje. Wniebowstąpienie Jezusa ma miejsce na Górze Oliwnej, w okolicach innej Betanii (Mk 11:1), tam gdzie Jezus wskrzesił Łazarza, w pobliżu Jerozolimy (J 11:1, 12:1; Łk 24:50-51; Dz 1:9-12). Góra Oliwna jest także symbolicznym miejscem śmierci Jezusa (ogród Getsemani).
Wybór rzeki Jordan na chrzest Jezusa i jej specyfika są więc nieprzypadkowe. Z rzeką związane są ważne wydarzenia biblijne takie jak wejście do ziemi obiecanej „suchą stopą”, czy osuszenie jej za dni Eliasza i Elizeusza (dwukrotnie), ale także cudowne uzdrowienie trędowatego Syryjczyka Naamana, co Jezus podkreśla w momencie rozpoczęcia posługi kapłańskiej (Łk 4:27). Przejście przez rzekę Jordan, które nieco przypomina przejście przez Morze Czerwone, i wejście do ziemi obiecanej, które ma miejsce w czasie żniw (wezbrania rzeki Jordan), opisywane jest jako rozstąpienie się (oddzielenie) wód płynących z góry od wód spływających do Morza Słonego (w okolicach którego znajdowała się Sodoma i Gomora), a samo przejście odbywa się naprzeciw Jerycha (Joz 3:12-17). Rzeka Jordan przepływa przez Jezioro Tyberiadzkie, które nazywane jest także Jeziorem Genezaret lub Galilejskim (i jest najniżej położonym jeziorem słodkowodnym na Ziemi), choć w Starym Testamencie występuje jako Morze Kinneret (Lb 34:11; Joz 13:27). Jezioro Tyberiadzkie (Genezaret) w Galilei wiąże się również z powołaniem apostołów przez Jezusa (Mt 4:18-22; Mk 1:16-20; Łk 5:1-11), podczas gdy oczyszczenie Naamana i sama Galilea (Mt 4:12-17) to symbole nawiązujące do przekazania zbawienia poganom, z równoczesnym „głodem” i „suszą” w Izraelu (Łk 4:25-30).
Chrzest jako obraz namaszczenia (zesłania Ducha Świętego) to zapowiedź kapłaństwa, czyli przyjścia Najwyższego Kapłana do swoich wybrańców, zgodnie z zapowiedzią proroka Izajasza (Łk 4:17-21; Iz 61:1-3). Wybrańcy Boży, oczekujący zbawienia, są tu przedstawiani za pomocą symboli takich jak „ubodzy”, „pokorni”, „więźniowie”, „niewidomi”, „uciśnieni”, „płaczący” (żałobnicy), „ciężkiego ducha” oraz „o złamanym sercu”. Wszystkich łączy oczekiwanie na Łaskę. Symbole takie jak „złamane serca” czy „ciężki duch” (Iz 61:1, 3) w nieco bardziej w oczywisty sposób wyrażają stan duchowy niezbawionego, który jest pod panowaniem ducha Szatana, co oznacza, że jest „uciskany” w „niewoli” duchowej, będąc jednocześnie „niewidomym” i „ubogim” w odniesieniu do Ducha Bożego. Przyjście Ducha Bożego „otwiera” oczy duchowe na Słowo Boże, „uwalnia” z niewoli Szatana i daje „wolność” w Duchu Pańskim, zamieniając „żałobę” w „radość”. Duch Boży nazywany jest tu także „olejkiem radości” oraz „szatą chwały”, a zbawieni wybrańcy Boży będą nazwani „drzewami sprawiedliwości” i „szczepieniem Pana” (polskie tłumaczenie jest nieprecyzyjne; Iz 61: 3). Zesłanie Ducha Świętego na wybrańca, na wzór Jezusa, jest namaszczeniem go, by głosił dobrą nowinę, czyli Słowo Boże zgodnie z przekazem Ducha. Przekaz Ducha to przekaz Prawdy, która wyzwala, w przeciwieństwie do przekazu fizycznego, który zniewala. Przyjście Jezusa (Ducha) to z jednej strony przyjście Łaski do wybrańców, a z drugiej obwieszczenie „dnia pomsty”, czyli sądu nad Szatanem wraz z niewybrańcami (Iz 61:2).
Praktycznie wszystkie ewangelie wprowadzają Jana Chrzciciela i jego działalność jako świadectwo o Chrystusie i zapowiedź Jego przyjścia, a chrzest wodą jest w tym kontekście symbolem chrztu Duchem pochodzącym od Mesjasza. Tylko ewangelia Łukasza podaje odnośnik do daty chrztu i tylko tam motyw uwięzienia Jana Chrzciciela pojawia się przed chrztem (Łk 3:19-20), podczas gdy w ewangeliach Mateusza i Marka wzmianka o tym pojawia się po chrzcie (Mt 4:12; Mk 1:14), natomiast w przypadku ewangelii Jana mowa o tym po chrzcie i wielu innych wydarzeniach, które miały miejsce wcześniej (J 3:24).
Złożonym zagadnieniem jest także wątek powołania uczniów Jezusa oraz jego moment. Dwie ewangelie (Mateusza i Marka) podają nam imiona dwóch par braci: Szymona Piotra i Andrzeja oraz Jakuba i Jana (synów Zebedeusza), i to niemal bezpośrednio po chrzcie. U Łukasza wzmianka o powołaniu pojawia się później – oficjalnie podczas połowu ryb – a następnie czytamy o dodatkowym powołaniu – Lewiego. U Jana powołanie uczniów jest następstwem chrztu, ale tu wraz z Andrzejem pojawia się zagadkowy uczeń, natomiast Szymona Piotra mamy wymienionego dopiero jako trzeciego w kolejności, po czym czytamy o Filipie i Natanaelu, bez wzmianki o Jakubie i Janie. Sumując wszystkich wymienionych, otrzymujemy siedmiu uczniów: Andrzeja, owego zagadkowego ucznia, Szymona Piotra, Jakuba, Jana, Filipa i Natanaela.
Bez względu na możliwy ukryty cel tej łamigłówki, uwięzienie Jana, a później jego śmierć i powołanie uczniów, to obrazy końca prawa grzechu i śmierci dla wybrańców oraz obrazy ich świętego powołania. Zapewne wybrańcy są przeważnie grupowani w parach jako reprezentacja symbolu „Dwóch Świadków”, czyli przekazu Bożego.
Motyw chrztu łączy się z Potopem – ratunek 8 dusz, które znalazły schronienie na arce (Noe, jako obraz Jezusa, oraz 7 członków i członkiń jego rodziny), przyrównywany jest do ratunku przez chrzest (1 P 3:20-21) w zmartwychwstaniu Jezusa. Zmartwychwstanie Jezusa jest symbolem rozdzielenia Ducha Świętego pomiędzy wybrańców Bożych.
Nowy Testament wymienia siedmiu dodatkowych apostołów: Macieja (w miejsce Judasza), Pawła (wcześniej Szawła), Barnabę (Dz 14:14), Andronika i Juniasa (Rz 16:7), Sylwana i Tymoteusza (1 Tes 1:1; 2:7), a jako głównego Apostoła – oczywiście Jezusa (Hbr 3:1).
W celu roznoszenia jałmużny wdowom i obsługiwania stołów wybrano siedmiu uczniów, pełnych Ducha i mądrości. Jest to kolejny symbol „roznoszenia” Ducha Świętego ze „stołu Pana”, czyli rozdzielenia Go przez Boga pomiędzy wybrańców, którzy zostali oddzieleni od Szatana i od prawa grzechu i śmierci, ich pierwszego „męża” (Dz 6:1-7).
Kolejna „siódemka” pojawia się podczas trzeciego objawienia się zmartwychwstałego Jezusa w czasie cudownego połowu 153 ryb (J 21:1-14).
Rządy Szatana to z kolei rządy siedmiu królów, przy czym w okresie Wielkiego Ucisku Bestia stanowi króla ósmego (Ap 17:9-11).
Przy ustalaniu kalendarza wydarzeń w okresie 40 dni i 40 nocy, kiedy Jezus przebywał na pustyni, niezbędne jest ustalenie daty chrztu Jezusa w rzece Jordan udzielonego przez Jana Chrzciciela (symbolika zesłania Ducha Świętego). Problem polega na tym, że poza odniesieniem do roku działalności Jana Chrzciciela, które wskazuje na rok 29/30 n.e. (Łk 3:1-3), choć tak naprawdę ustalono to na podstawie źródeł świeckich, Biblia podaje tylko wiek Jezusa w odniesieniu do rozpoczęcia przez Niego działalności, to znaczy, „około 30 lat” (Łk 3:23). Pokazaliśmy już, że używane w Biblii wyrażenie „około 30” odnosi się do czasu wyjścia z Egiptu, natomiast w rzeczywistości Jezus miał lat 35, przy czym Jego chrzest odbył się najprawdopodobniej w Dniu Zadośćuczynienia (10 VII). Liczby 30, 35 i 40, podobnie jak 3, 3,5 oraz 4, czy to w odniesieniu do lat, czy dni, często występują wymiennie (Lb 14:34). Należy tu również wspomnieć o ewidentnym nawiązaniu do wieku Lewitów (w pierwszym spisie ludności od 1 miesiąca, czyli powyżej 30 dni), którzy kwalifikowali się do pełnienia obowiązków kapłańskich, czyli od 30 do 50 roku życia (Lb 4:3; J 8:57), choć później nastąpiły w tym względzie pewne zmiany, to znaczy, kandydatów kwalifikowano już od 25 (Lb 8:24) a nawet od 20 roku życia (1Krn 23:27).
Niewątpliwie także przypowieść o 70 tygodniach z Księgi Daniela odzwierciedlona jest w pierwszym przyjściu Jezusa, nawiązując także do Jego drugiego przyjścia („ohydy spustoszenia” i „ustania ofiary” „około połowy tygodnia”; Dn 9:27). „Połowa tygodnia” z kolei łączy się z okresem 3,5 roku posługi kapłańskiej Jezusa, nawiązując do „braku deszczu” i „wielkiego głodu” za dni Eliasza (Łk 4:25; Jkb 5:17). Ponadto na okres 3,5 roku wskazują inne wyrażenia użyte w proroctwach takie jak „czas, czasy i połowa czasu” (Dn 7:25; 12;7; Ap 12:14), które można przedstawić jako ciąg liczb 360 + 720 + 180, „42 miesiące” (Ap 11:2; 13:5) czy „1260 dni” (Ap 11:3; 12:6), czyli 42 x 30 dni. Na czasy przyszłe oraz różne okresy wskazują różnorodne symbole. Sam wybór baranka miał miejsce dnia 10 I (10 Nisan), a jego zabicie 4 dni później, 14 I (14 Nisan). Pamiętajmy też, że Łazarz przebywał w grobie cztery dni (J 11:17, 39). Cztery dni trwało także opłakiwanie córki Jeftego Gileadczyka, który za cenę pomsty na swoich wrogach ślubował złożyć ofiarę całopalną z pierwszej osoby, która wyjdzie z jego domu po walce z Ammonitami (Sdz 11:29-40).
Ponieważ rok przestępny, w którym dodaje się miesiąc złożony z 30 dni (miesiąc przestępny stosowany w celu zrównania okresu sadzenia plonów z aktualnymi sezonami), przypada w kalendarzu żydowskim raz na 2 lub 3 lata (7 razy na 19 lat), istnieje prawdopodobieństwo, że proroctwo o 1290 dniach (Dn 12:11) odnosi się także do symbolicznego okresu 3,5 roku. Z kolei zwrot „3 dni” występuje w Biblii aż 61 razy (42 razy w Starym Testamencie i 19 w Nowym), ale najbardziej charakterystyczne wersety, które go zawierają, nawiązują do zmartwychwstania Jezusa po 3 dniach (Mt 27:63; Mk 8:31). Ukazuje to także symbolika zburzenia świątyni i budowy w jej miejsce innej, bez udziału rąk (Mk 14:58; J 2:19-20) oraz nawiązanie do Jonasza, który we wnętrzu wielkiej ryby przebywał 3 dni i 3 noce (Mt 12:40). Należy przy tym pamiętać, że uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy najprawdopodobniej miał miejsce w dniu 10 Nisan, dniu wyboru baranka paschalnego (Wj 12:3). Z jednej strony mamy tu informację, że baranek zostaje zabity 4 dni później (14 Nisan; Wj 12:6), czyli w Święto Paschy, a z drugiej, że odbyło się to nazajutrz (J 12:12) po 6 dniu przed Paschą (J 12:1), a więc 5 dni później. Zwróćmy jednak uwagę, że triumfalnemu wjazdowi Jezusa do Jerozolimy, czyli wyborowi Baranka, towarzyszy deklaracja Jezusa o „godzinie Syna Człowieczego”, którą nawiązuje On do swojej śmierci, mówiąc równocześnie o „obumarciu ziarna pszenicy”, „utrapieniu duszy”, jak i o sądzie nad światem i „wyrzuceniu księcia tego świata” (Mt 12:23-33). Bez względu na to, czy Biblia stosuje tutaj liczenie „włączne” (wraz z dniem 10 Nisan), czy nie, nasza uwaga koncentruje się na „6 dniach”, co może sugerować połączenie symbolu „3 dni i 3 noce” z symbolem „6 dni” (przedstawionych jako 3+3).
Zmartwychwstanie dnia 16 Nisan (a oficjalne dnia 17 Nisan, kiedy wieczorem Jezus ukazuje się apostołom), może oznaczać zarówno okres 6 dni, jaki upływa od dnia 10 Nisan, okres 7 dni, a także okres 8 dni (jeśli zastosować liczenie „włączne” do dnia 17 Nisan). Biblia pokazuje inny przykład na potwierdzenie tej tezy, to znaczy, przemienienie Jezusa na Górze, z którym wiążą się dwa określenia czasu: „po 6 dniach” i „po około 8 dniach” (Mt 17:1; Łk 9:28). W ten sposób zmartwychwstanie Jezusa obejmuje 3 kluczowe liczby: 6 (związaną głównie z pracą, dniem szabatu oraz symbolem prawa), 7 (nawiązującą do kompletności, odpoczynku i łaski) oraz 8 (kojarzącą się przede wszystkim z obrzezaniem, czyli znakiem przymierza, który jest symbolem obrzezania duchowego, czyli odcięcia zbawionego wybrańca od ducha Szatana). Obrzezanie jest także zapowiedzią daru łaski (wiary) dla „wszystkich pogan” (Wj 12:48), a więc dla wybrańców okresu Późnego Deszczu (dwóch jego „bliźniaczych” części). Stąd epizod z udziałem Tomasza Didymosa („Bliźniaka”), który wydarzył się po „8 dniach” (J 20:26). Cała sytuacja to symbol daru błogosławieństwa (wiary) dla tych, którym Jezus objawił się później lub dopiero się objawi, wciąż „ślepych” duchowo.
Wszystko wskazuje na to, że Biblia dopuszcza wielorakość interpretacji, o ile wszystkie z nich znajdują odbicie w Biblii, jak w przypadku Wielkiego Tygodnia, z którym wiąże się cała gama wydarzeń związanych z okresami 3, 3,5 i 4 dni oraz okresami 6, 7 i 8 dni. Podobnie zresztą jest z wiekiem Jezusa, w przypadku którego z jednej strony czytamy, że w momencie chrztu Jezus miał „około 30 lat”, co, jak już wykazaliśmy, zawiera w sobie także 35 lat (połowę okresu 70 lat), a z drugiej, że podczas ukrzyżowania mógł On mieć 38, 39 (liczone włącznie) albo 40 lat (z uwzględnieniem roku poczęcia).
Biblia wspomina, że po chrzcie Jezus przebywa w Duchu na pustyni, z czym związane są dwa symboliczne okresy:
Wyrażenie „40 dni i 40 nocy” może odnosić się do okresu 80 dni (40 + 40), w odróżnieniu od wyrażenia „40 dni”, które może odnosić się do okresu 40 dni.
Szatan jest tutaj nazywany także „diabłem” i „kusicielem”. Ponadto Biblia podaje, że z jednej strony Jezus przebywał wśród „dzikich zwierząt”, a z drugiej że „usługiwali Mu aniołowie”, co jest odniesieniem zarówno do podziału na niewybrańców i wybrańców, jak i podziału na wybrańców jeszcze niezbawionych i na tych już zbawionych. Alegoria przedstawiająca kuszenie Jezusa przez Szatana odnosi się ponadto m.in. do symbolu „kamienia” w zestawieniu z „chlebem” i „upadkiem w dół” ze świątyni w Jerozolimie, świętym mieście, oraz do oddania czci Szatanowi za cenę ziemskich królestw, należących do Szatana. Obrazuje to fakt, że Szatan odnosi się do Słowa Bożego tylko w wymiarze prawa grzechu i śmierci („kamienia”) a nie Łaski („chleba” jako Słowa z „ust” Bożych, czyli z namaszczenia Ducha). Stanowi to dla niego pułapkę i prowadzi do upadku jego samego i wszystkich niewybrańców, którzy mu służą i oddają cześć. Szatan zasiada w świątyni jerozolimskiej, która stanowi obraz niewybrańców, reprezentowanych zarówno przez naród izraelski, jak i instytucjonalne kościoły, za które Jezus Ducha („życia”) nie oddał. Zauważmy, że Szatan, chcąc być jak Bóg, pozycjonuje się na „wysokiej górze”, skąd widać wszystkie królestwa świata (symbolizujące jego królestwo) i ich chwałę (chwałę Szatana), podczas gdy to Jezus jest „Górą Świętą”, Królestwem Niebieskim i chwałą Boga. „Czas głodu” jest symbolem braku zbawczego Słowa Bożego, czyli okresu sądu nad niewybrańcami.
Rozpatrzmy chronologię wydarzeń bezpośrednio po chrzcie Jezusa, który, jak zakładamy, miał miejsce 10 dnia siódmego miesiąca (Etanim według Biblii, a Tiszri według żydowskiego kalendarza religijnego). Określenia czasu takie jak „nazajutrz” (po chrzcie; J 1:35), „nazajutrz” (po powołaniu Andrzeja i innego ucznia Jana oraz po agitacji Szymona Piotra; J 1:43) oraz „dnia trzeciego” (J 2:1) sytuują wesele w Kanie Galilejskiej dwojako: po 5 dniach od chrztu (10 VII), czyli na początku Święta Namiotów (15 VII) lub „trzeciego dnia” Święta Namiotów (tj. ok. połowy tego święta, 17 VII). W obu przypadkach wesele w Kanie Galilejskiej miałoby miejsce podczas Święta Namiotów.
Według tradycji żydowskiej święto Rosz ha-Szana (Dzień Krzyku; dla Żydów Nowy Rok) jest formą zaręczyn z Bogiem. Święto Jom Kipur (Dzień Przebłagania) to zapieczętowanie, a święto Sukkot (Święto Namiotów) – małżeństwo z Bogiem. Według Biblii weselna uczta Baranka to jednocześnie moment zakończenia wezwania skierowanego do Bożych wybrańców (Ap 19:9). Święto Namiotów upamiętnia wyjście z Egiptu i 40-letnią wędrówkę Izraela po pustyni; jest także związane z plonami klepiska i tłoczni, w odniesieniu do kukurydzy i wina (Kpł 23:41-43; Pwt 16:13-15), przy czym Jezus to krzew winny (J 15:5). W dosłownym tłumaczeniu Jezus to „Słowo, które stało się ciałem i ‘namiotowało’ między nami” (J 1:14). Z kolei jeśli chodzi o trzy główne święta, podczas których należało się stawić przed Bogiem, Pascha symbolizuje ofiarę zadośćuczynienia Jezusa, Święto Pierwocin – pierwsze zesłanie Ducha Świętego, a Święto Namiotów – ucztę weselną z Panem, na którą wezwani są „błogosławieni” (zbawieni wybrańcy). W obrazie Nowej Jerozolimy czytamy, że Przybytek (dosł. „Namiot”) Boga „jest z ludźmi”. Wtedy to Jezus zamieszka ze swoimi wybrańcami (Ap 21:2-4).
Z drugiej strony, wesele w Kanie Galilejskiej „dnia trzeciego” można by także odnieść do trzeciego dnia Święta Namiotów, a więc do 17 VII (licząc włącznie z dniem 15). Święto Namiotów trwało 8 dni (a w przypadku poświęcenia Świątyni Salomona nawet 9 dni; 2 Krn 7:1-10; 1 Krl 8:54-66), podczas gdy wyrażenie „8 dni” odnosi się, między innymi, do wieku nowo narodzonych zwierząt składanych na ofiarę (Wj 22:30) oraz do momentu oczyszczenia kapłanów na służbę Panu (Kpł 9:1). Przede wszystkim jednak jest to odniesienie do momentu obrzezania dzieci płci męskiej (Kpł 12:3). W pewnym sensie Pascha i Święto Pierwocin dają w sumie 1+7 dni, a więc także 8 dni. Pomimo, że Święto Namiotów trwa 8 dni (Kpł 23:36, 39), jego obchody nawiązują do 7 dni (Kpł 23:40-43). Podobnie jest w przypadku pobytu w namiotach (szałasach) – to także 7 dni (szałasy te budowano między innymi z gałązek palmowych; Kpł 23:42), przy czym „połowa tygodnia” (Dn 9:27) zwykle oznacza okres „trzech dni”, co jest odniesieniem do dnia zmartwychwstania Chrystusa, symbolizowanego przez „znak Jonasza” czy przez budowę Świątyni Duchowej – Świątyni Ciała (J 2:19-21).
Przypomnijmy również, że Jezus przyszedł na Święto Namiotów skrycie (J 7:10). Ujawnił się dopiero w połowie święta, przybywając do świątyni i nauczając (J 7:14), a tak naprawdę wchodząc w konfrontację z Żydami z powodu uleczenia, którego dokonał w dzień szabatu (chodzi o chromego od 38 lat, którego Jezus uzdrowił podczas szabatu; J 5:1-18). Królestwo Boże nie przychodzi zauważenie i jest wśród wybrańców Bożych (Łk 17:20-21). W Kanie Galilejskiej mamy motyw z przemianą wody w wino, tu natomiast widzimy nawiązanie do „anioła poruszającego wodę”, czyli Jezusa jako tego, który rozdziela Ducha Świętego, przy czym samo „uzdrowienie” obrazuje „przebaczenie grzechów”, czyli oczyszczenie z ducha nieczystego, Szatana, który jest grzechem. Wesele w Kanie Galilejskiej ze środkiem Święta Namiotów łączy wyrażenie „godzina Jego jeszcze nie nadeszła” (J 7:30, 2:4). Wisząc na krzyżu i wypowiadając słowo „pragnę” Jezus otrzymuje ocet (lub kwaśne wino), co pokazuje, że „kwaśne wino” symbolizuje śmierć (a dokładniej ducha śmierci – ducha Szatana), czyli koniec wędrówki każdego człowieka. Następnie Jezus oddaje Ducha (J 19:28-30) w ręce Ojca, a zabranie Ducha ze świata jest symbolem śmierci niewybrańców. Z drugiej strony, wezwanie Jezusa wygłoszone podczas ostatniego dnia Święta Namiotów („Jeśli ktoś jest spragniony, a wierzy we mnie – niech przyjdzie do mnie i pije”; J 7:37) jest wypełnieniem zapowiedzi, że „strumienie wody żywej popłyną z jego wnętrza”, co odnosi się do zesłania Ducha Świętego na wybrańców, które symbolizowane jest również przebiciem boku Jezusa, w wyniku którego wypłynęła z niego „krew i woda” (J 19:34), przy czym woda, krew i Duch stanowią jedno – Pełnię Boga (1J 5:6-8).
a. 10/11 VII → 40 + 40 → 30 IX / 1 X
10 VII → 40 → 20 VIII
b. 10/11 VII → 40 + 40 → 30 IX / 1 X
17 VII → 40 → 27 VIII
Dni 10 VII i 17 VII wpisują się w daty świąt – Zadośćuczynienia (Pojednania) i Namiotów.
Dzień 1 X to data związana z Potopem, kiedy to ukazały się szczyty gór (Rdz 8:5), a także z rozpatrzeniem problemu związanego z małżeństwami mieszanymi – tego dnia zaczęto odprawiać żony obcoplemienne i ich dzieci (Ezd 10:16). Choć nie znamy dokładnego dnia, to wiemy, że w miesiącu 10 (Tebet) Estera została wezwana do króla Aswerusa, pozyskując jego życzliwość i zostając królową w miejsce Waszti (Est 2:16).
Miesiąc VIII (dzień 20 lub 27) to miesiąc, który w Biblii występuje sporadycznie – jest z nim związana w zasadzie tylko jedna data, 15 VIII, która odnosi się do święta, które król Jeroboam ogłosił na wzór Święta Namiotów. W tym przypadku był to kult bałwochwalczy (1Krl 12:32, 33). W związku z tym miesiącem, jednak bez wskazywania konkretnej daty, pojawiają się jeszcze dwa wydarzenia: ukończenie przez króla Salomona 7-letniej budowy świątyni jerozolimskiej, w każdym detalu (części) i z pełnym jej wyposażeniem („według całego wzoru”; 1Krl 6:38), oraz wezwanie Izraela do nawrócenia w drugim roku panowania króla Dariusza (Za 1:1, 2). Wreszcie, jeżeli data narodzin Chrystusa miałaby przypadać na środek Święta Namiotów, czyli na 17 VII (inną opcją byłby Dzień Zadośćuczynienia; 10 VII), dzień 27 VIII oznaczałby wtedy poświęcenie Jezusa w świątyni, 40 dni po jego narodzeniu (Kpł 12:1-4; Łk 2:22-24).
W odróżnieniu od Betanii leżącej po wschodniej stronie Góry Oliwnej, w pobliżu Jerozolimy, gdzie mieszkał wskrzeszony Łazarz oraz jego siostry Maria i Marta, „Betania po drugiej stronie Jordanu” to określenie, które odnosi się do wschodniego brzegu Jordanu, w pobliżu ujścia tej rzeki do północnej części Morza Martwego. To na tej pustynnej równinie Lot oddzielił stada swoje od abrahamowych, wybierając tereny południowe, gdzie leżała Sodoma, jak się później okazało, z góry skazana na zagładę. Podczas Eksodusu ta strona Jordanu, który oddzielał wędrujący Izrael od miasta Jerycho, stała się zapowiedzią wejścia do ziemi obiecanej. W pobliżu tego miejsca zmarł Mojżesz, wstąpiwszy na górę Nebo, podczas gdy lud przeprowadził przez Jordan jego następca Jozue (będący tu obrazem Jezusa). Z mocy Bożej Jozue zatrzymał bieg rzeki Jordan, co później powtórzyło się za proroków Eliasza i Elizeusza. W tym kontekście rzeka Jordan jest obrazem wiecznego potępienia (wiecznej śmierci, gniewu Bożego), przez które wybrańcy Boży „przechodzą” w Jezusie Chrystusie, na mocy Ducha Bożego (narodzenia na nowo). Chrzest duchowy, czyli zanurzenie (udział) w śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa lub „ukrzyżowanie wraz z Jezusem”, to obraz uwolnienia wybrańców Bożych od niewoli grzechu, czyli od ducha Szatana (Rz 6:3-7).
W kontekście czasów ostatecznych Słowo Boże szczególnie dużą rolę przypisuje Eliaszowi (ta sama symbolika 40 dni i 40 nocy), którego obrazem był Jan Chrzciciel (odpowiednik staro-testamentowego Mojżesza), a duchowym urzeczywistnieniem Jezus Chrystus. Z fizycznego punktu widzenia, Mojżesz i Jan byli obrazami prawa grzechu i śmierci, którego nie da się wypełnić poprzez własne uczynki, podczas gdy rzeczywiste prawo łaski jest duchowe i zawiera się w Duchu Jezusa.
W synagodze w Nazarecie, już po chrzcie, Jezus porównuje niewiarę współczesnego Mu Izraela do niewiary Izraela w przeszłości, kiedy to Bóg wysłał Eliasza tylko do jednej wdowy (zresztą poganki) w Sarepcie Sydońskiej, przy czym Jezus dokonuje podobnego wskrzeszenia młodzieńca z Naim (1Krl 17:17-24; Łk 7:11-16). Zarówno Eliasz jak i Jezus walczą z niewiarą Izraela. W Betanii za Jordanem Jezus znajduje schronienie podczas Święta Chanuka (Poświęcenia Świątyni) po konfrontacji z Żydami, podczas której ci chcieli Go ukamienować za rzekome bluźnierstwo (J 10:40). Zauważmy, że duchowy przekaz Słowa Bożego odbierany jest powszechnie jako bluźnierstwo, podczas gdy rzeczywistym bluźnierstwem jest przekaz głoszony przez przywódców religijnych, reprezentowanych przez Izrael i kościoły.
Podczas gdy Eliasz zsyła na niegościnnych Samarytan śmiercionośny ogień z nieba (2Krl 1:9-13; Łk 9:51-55), Jezus zsyła na pogan zbawczy ogień Ducha Świętego. Eliasz i Mojżesz otrzymują objawienie Boże na Górze Synaj, a podczas symbolicznego przemienienia Jezusa na Górze obaj wskazują swoją obecnością, że Jezus jest duchowym objawieniem Bożym. Śmierć i pierwsze zmartwychwstanie Jezusa, na krzyżu, kiedy oddaje On Ducha w ręce Ojca, zostaje porównane do przywoływania Eliasza (Mt 27:46-50). Samo Wniebowstąpienie jest analogią zabrania Eliasza do nieba na ognistym rydwanie z ognistymi końmi, które z kolei miało miejsce pośród wichru (2Krl 2:11-12), natomiast zesłanie dwóch porcji Ducha na Elizeusza (następcy Eliasza) jest analogią zarówno dwóch programów zbawienia, jak i podziału drugiego programu zbawienia na dwie porcje. Wniebowstąpienie Jezusa ma miejsce na Górze Oliwnej, w okolicach innej Betanii (Mk 11:1), tam gdzie Jezus wskrzesił Łazarza, w pobliżu Jerozolimy (J 11:1, 12:1; Łk 24:50-51; Dz 1:9-12). Góra Oliwna jest także symbolicznym miejscem śmierci Jezusa (ogród Getsemani).
Wybór rzeki Jordan na chrzest Jezusa i jej specyfika są więc nieprzypadkowe. Z rzeką związane są ważne wydarzenia biblijne takie jak wejście do ziemi obiecanej „suchą stopą”, czy osuszenie jej za dni Eliasza i Elizeusza (dwukrotnie), ale także cudowne uzdrowienie trędowatego Syryjczyka Naamana, co Jezus podkreśla w momencie rozpoczęcia posługi kapłańskiej (Łk 4:27). Przejście przez rzekę Jordan, które nieco przypomina przejście przez Morze Czerwone, i wejście do ziemi obiecanej, które ma miejsce w czasie żniw (wezbrania rzeki Jordan), opisywane jest jako rozstąpienie się (oddzielenie) wód płynących z góry od wód spływających do Morza Słonego (w okolicach którego znajdowała się Sodoma i Gomora), a samo przejście odbywa się naprzeciw Jerycha (Joz 3:12-17). Rzeka Jordan przepływa przez Jezioro Tyberiadzkie, które nazywane jest także Jeziorem Genezaret lub Galilejskim (i jest najniżej położonym jeziorem słodkowodnym na Ziemi), choć w Starym Testamencie występuje jako Morze Kinneret (Lb 34:11; Joz 13:27). Jezioro Tyberiadzkie (Genezaret) w Galilei wiąże się również z powołaniem apostołów przez Jezusa (Mt 4:18-22; Mk 1:16-20; Łk 5:1-11), podczas gdy oczyszczenie Naamana i sama Galilea (Mt 4:12-17) to symbole nawiązujące do przekazania zbawienia poganom, z równoczesnym „głodem” i „suszą” w Izraelu (Łk 4:25-30).
Chrzest jako obraz namaszczenia (zesłania Ducha Świętego) to zapowiedź kapłaństwa, czyli przyjścia Najwyższego Kapłana do swoich wybrańców, zgodnie z zapowiedzią proroka Izajasza (Łk 4:17-21; Iz 61:1-3). Wybrańcy Boży, oczekujący zbawienia, są tu przedstawiani za pomocą symboli takich jak „ubodzy”, „pokorni”, „więźniowie”, „niewidomi”, „uciśnieni”, „płaczący” (żałobnicy), „ciężkiego ducha” oraz „o złamanym sercu”. Wszystkich łączy oczekiwanie na Łaskę. Symbole takie jak „złamane serca” czy „ciężki duch” (Iz 61:1, 3) w nieco bardziej w oczywisty sposób wyrażają stan duchowy niezbawionego, który jest pod panowaniem ducha Szatana, co oznacza, że jest „uciskany” w „niewoli” duchowej, będąc jednocześnie „niewidomym” i „ubogim” w odniesieniu do Ducha Bożego. Przyjście Ducha Bożego „otwiera” oczy duchowe na Słowo Boże, „uwalnia” z niewoli Szatana i daje „wolność” w Duchu Pańskim, zamieniając „żałobę” w „radość”. Duch Boży nazywany jest tu także „olejkiem radości” oraz „szatą chwały”, a zbawieni wybrańcy Boży będą nazwani „drzewami sprawiedliwości” i „szczepieniem Pana” (polskie tłumaczenie jest nieprecyzyjne; Iz 61: 3). Zesłanie Ducha Świętego na wybrańca, na wzór Jezusa, jest namaszczeniem go, by głosił dobrą nowinę, czyli Słowo Boże zgodnie z przekazem Ducha. Przekaz Ducha to przekaz Prawdy, która wyzwala, w przeciwieństwie do przekazu fizycznego, który zniewala. Przyjście Jezusa (Ducha) to z jednej strony przyjście Łaski do wybrańców, a z drugiej obwieszczenie „dnia pomsty”, czyli sądu nad Szatanem wraz z niewybrańcami (Iz 61:2).
Praktycznie wszystkie ewangelie wprowadzają Jana Chrzciciela i jego działalność jako świadectwo o Chrystusie i zapowiedź Jego przyjścia, a chrzest wodą jest w tym kontekście symbolem chrztu Duchem pochodzącym od Mesjasza. Tylko ewangelia Łukasza podaje odnośnik do daty chrztu i tylko tam motyw uwięzienia Jana Chrzciciela pojawia się przed chrztem (Łk 3:19-20), podczas gdy w ewangeliach Mateusza i Marka wzmianka o tym pojawia się po chrzcie (Mt 4:12; Mk 1:14), natomiast w przypadku ewangelii Jana mowa o tym po chrzcie i wielu innych wydarzeniach, które miały miejsce wcześniej (J 3:24).
Złożonym zagadnieniem jest także wątek powołania uczniów Jezusa oraz jego moment. Dwie ewangelie (Mateusza i Marka) podają nam imiona dwóch par braci: Szymona Piotra i Andrzeja oraz Jakuba i Jana (synów Zebedeusza), i to niemal bezpośrednio po chrzcie. U Łukasza wzmianka o powołaniu pojawia się później – oficjalnie podczas połowu ryb – a następnie czytamy o dodatkowym powołaniu – Lewiego. U Jana powołanie uczniów jest następstwem chrztu, ale tu wraz z Andrzejem pojawia się zagadkowy uczeń, natomiast Szymona Piotra mamy wymienionego dopiero jako trzeciego w kolejności, po czym czytamy o Filipie i Natanaelu, bez wzmianki o Jakubie i Janie. Sumując wszystkich wymienionych, otrzymujemy siedmiu uczniów: Andrzeja, owego zagadkowego ucznia, Szymona Piotra, Jakuba, Jana, Filipa i Natanaela.
Bez względu na możliwy ukryty cel tej łamigłówki, uwięzienie Jana, a później jego śmierć i powołanie uczniów, to obrazy końca prawa grzechu i śmierci dla wybrańców oraz obrazy ich świętego powołania. Zapewne wybrańcy są przeważnie grupowani w parach jako reprezentacja symbolu „Dwóch Świadków”, czyli przekazu Bożego.
Motyw chrztu łączy się z Potopem – ratunek 8 dusz, które znalazły schronienie na arce (Noe, jako obraz Jezusa, oraz 7 członków i członkiń jego rodziny), przyrównywany jest do ratunku przez chrzest (1 P 3:20-21) w zmartwychwstaniu Jezusa. Zmartwychwstanie Jezusa jest symbolem rozdzielenia Ducha Świętego pomiędzy wybrańców Bożych.
Nowy Testament wymienia siedmiu dodatkowych apostołów: Macieja (w miejsce Judasza), Pawła (wcześniej Szawła), Barnabę (Dz 14:14), Andronika i Juniasa (Rz 16:7), Sylwana i Tymoteusza (1 Tes 1:1; 2:7), a jako głównego Apostoła – oczywiście Jezusa (Hbr 3:1).
W celu roznoszenia jałmużny wdowom i obsługiwania stołów wybrano siedmiu uczniów, pełnych Ducha i mądrości. Jest to kolejny symbol „roznoszenia” Ducha Świętego ze „stołu Pana”, czyli rozdzielenia Go przez Boga pomiędzy wybrańców, którzy zostali oddzieleni od Szatana i od prawa grzechu i śmierci, ich pierwszego „męża” (Dz 6:1-7).
Kolejna „siódemka” pojawia się podczas trzeciego objawienia się zmartwychwstałego Jezusa w czasie cudownego połowu 153 ryb (J 21:1-14).
Rządy Szatana to z kolei rządy siedmiu królów, przy czym w okresie Wielkiego Ucisku Bestia stanowi króla ósmego (Ap 17:9-11).
Przy ustalaniu kalendarza wydarzeń w okresie 40 dni i 40 nocy, kiedy Jezus przebywał na pustyni, niezbędne jest ustalenie daty chrztu Jezusa w rzece Jordan udzielonego przez Jana Chrzciciela (symbolika zesłania Ducha Świętego). Problem polega na tym, że poza odniesieniem do roku działalności Jana Chrzciciela, które wskazuje na rok 29/30 n.e. (Łk 3:1-3), choć tak naprawdę ustalono to na podstawie źródeł świeckich, Biblia podaje tylko wiek Jezusa w odniesieniu do rozpoczęcia przez Niego działalności, to znaczy, „około 30 lat” (Łk 3:23). Pokazaliśmy już, że używane w Biblii wyrażenie „około 30” odnosi się do czasu wyjścia z Egiptu, natomiast w rzeczywistości Jezus miał lat 35, przy czym Jego chrzest odbył się najprawdopodobniej w Dniu Zadośćuczynienia (10 VII). Liczby 30, 35 i 40, podobnie jak 3, 3,5 oraz 4, czy to w odniesieniu do lat, czy dni, często występują wymiennie (Lb 14:34). Należy tu również wspomnieć o ewidentnym nawiązaniu do wieku Lewitów (w pierwszym spisie ludności od 1 miesiąca, czyli powyżej 30 dni), którzy kwalifikowali się do pełnienia obowiązków kapłańskich, czyli od 30 do 50 roku życia (Lb 4:3; J 8:57), choć później nastąpiły w tym względzie pewne zmiany, to znaczy, kandydatów kwalifikowano już od 25 (Lb 8:24) a nawet od 20 roku życia (1Krn 23:27).
Niewątpliwie także przypowieść o 70 tygodniach z Księgi Daniela odzwierciedlona jest w pierwszym przyjściu Jezusa, nawiązując także do Jego drugiego przyjścia („ohydy spustoszenia” i „ustania ofiary” „około połowy tygodnia”; Dn 9:27). „Połowa tygodnia” z kolei łączy się z okresem 3,5 roku posługi kapłańskiej Jezusa, nawiązując do „braku deszczu” i „wielkiego głodu” za dni Eliasza (Łk 4:25; Jkb 5:17). Ponadto na okres 3,5 roku wskazują inne wyrażenia użyte w proroctwach takie jak „czas, czasy i połowa czasu” (Dn 7:25; 12;7; Ap 12:14), które można przedstawić jako ciąg liczb 360 + 720 + 180, „42 miesiące” (Ap 11:2; 13:5) czy „1260 dni” (Ap 11:3; 12:6), czyli 42 x 30 dni. Na czasy przyszłe oraz różne okresy wskazują różnorodne symbole. Sam wybór baranka miał miejsce dnia 10 I (10 Nisan), a jego zabicie 4 dni później, 14 I (14 Nisan). Pamiętajmy też, że Łazarz przebywał w grobie cztery dni (J 11:17, 39). Cztery dni trwało także opłakiwanie córki Jeftego Gileadczyka, który za cenę pomsty na swoich wrogach ślubował złożyć ofiarę całopalną z pierwszej osoby, która wyjdzie z jego domu po walce z Ammonitami (Sdz 11:29-40).
Ponieważ rok przestępny, w którym dodaje się miesiąc złożony z 30 dni (miesiąc przestępny stosowany w celu zrównania okresu sadzenia plonów z aktualnymi sezonami), przypada w kalendarzu żydowskim raz na 2 lub 3 lata (7 razy na 19 lat), istnieje prawdopodobieństwo, że proroctwo o 1290 dniach (Dn 12:11) odnosi się także do symbolicznego okresu 3,5 roku. Z kolei zwrot „3 dni” występuje w Biblii aż 61 razy (42 razy w Starym Testamencie i 19 w Nowym), ale najbardziej charakterystyczne wersety, które go zawierają, nawiązują do zmartwychwstania Jezusa po 3 dniach (Mt 27:63; Mk 8:31). Ukazuje to także symbolika zburzenia świątyni i budowy w jej miejsce innej, bez udziału rąk (Mk 14:58; J 2:19-20) oraz nawiązanie do Jonasza, który we wnętrzu wielkiej ryby przebywał 3 dni i 3 noce (Mt 12:40). Należy przy tym pamiętać, że uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy najprawdopodobniej miał miejsce w dniu 10 Nisan, dniu wyboru baranka paschalnego (Wj 12:3). Z jednej strony mamy tu informację, że baranek zostaje zabity 4 dni później (14 Nisan; Wj 12:6), czyli w Święto Paschy, a z drugiej, że odbyło się to nazajutrz (J 12:12) po 6 dniu przed Paschą (J 12:1), a więc 5 dni później. Zwróćmy jednak uwagę, że triumfalnemu wjazdowi Jezusa do Jerozolimy, czyli wyborowi Baranka, towarzyszy deklaracja Jezusa o „godzinie Syna Człowieczego”, którą nawiązuje On do swojej śmierci, mówiąc równocześnie o „obumarciu ziarna pszenicy”, „utrapieniu duszy”, jak i o sądzie nad światem i „wyrzuceniu księcia tego świata” (Mt 12:23-33). Bez względu na to, czy Biblia stosuje tutaj liczenie „włączne” (wraz z dniem 10 Nisan), czy nie, nasza uwaga koncentruje się na „6 dniach”, co może sugerować połączenie symbolu „3 dni i 3 noce” z symbolem „6 dni” (przedstawionych jako 3+3).
Zmartwychwstanie dnia 16 Nisan (a oficjalne dnia 17 Nisan, kiedy wieczorem Jezus ukazuje się apostołom), może oznaczać zarówno okres 6 dni, jaki upływa od dnia 10 Nisan, okres 7 dni, a także okres 8 dni (jeśli zastosować liczenie „włączne” do dnia 17 Nisan). Biblia pokazuje inny przykład na potwierdzenie tej tezy, to znaczy, przemienienie Jezusa na Górze, z którym wiążą się dwa określenia czasu: „po 6 dniach” i „po około 8 dniach” (Mt 17:1; Łk 9:28). W ten sposób zmartwychwstanie Jezusa obejmuje 3 kluczowe liczby: 6 (związaną głównie z pracą, dniem szabatu oraz symbolem prawa), 7 (nawiązującą do kompletności, odpoczynku i łaski) oraz 8 (kojarzącą się przede wszystkim z obrzezaniem, czyli znakiem przymierza, który jest symbolem obrzezania duchowego, czyli odcięcia zbawionego wybrańca od ducha Szatana). Obrzezanie jest także zapowiedzią daru łaski (wiary) dla „wszystkich pogan” (Wj 12:48), a więc dla wybrańców okresu Późnego Deszczu (dwóch jego „bliźniaczych” części). Stąd epizod z udziałem Tomasza Didymosa („Bliźniaka”), który wydarzył się po „8 dniach” (J 20:26). Cała sytuacja to symbol daru błogosławieństwa (wiary) dla tych, którym Jezus objawił się później lub dopiero się objawi, wciąż „ślepych” duchowo.
Wszystko wskazuje na to, że Biblia dopuszcza wielorakość interpretacji, o ile wszystkie z nich znajdują odbicie w Biblii, jak w przypadku Wielkiego Tygodnia, z którym wiąże się cała gama wydarzeń związanych z okresami 3, 3,5 i 4 dni oraz okresami 6, 7 i 8 dni. Podobnie zresztą jest z wiekiem Jezusa, w przypadku którego z jednej strony czytamy, że w momencie chrztu Jezus miał „około 30 lat”, co, jak już wykazaliśmy, zawiera w sobie także 35 lat (połowę okresu 70 lat), a z drugiej, że podczas ukrzyżowania mógł On mieć 38, 39 (liczone włącznie) albo 40 lat (z uwzględnieniem roku poczęcia).
Biblia wspomina, że po chrzcie Jezus przebywa w Duchu na pustyni, z czym związane są dwa symboliczne okresy:
- okres „40 dni i 40 nocy”, który poprzedza kuszenie i który nawiązuje do postu Jezusa (Mt 4:2);
- okres „40 dni” związany z samym kuszeniem Jezusa przez Szatana (Mk 1:13; Łk 4:2).
Wyrażenie „40 dni i 40 nocy” może odnosić się do okresu 80 dni (40 + 40), w odróżnieniu od wyrażenia „40 dni”, które może odnosić się do okresu 40 dni.
Szatan jest tutaj nazywany także „diabłem” i „kusicielem”. Ponadto Biblia podaje, że z jednej strony Jezus przebywał wśród „dzikich zwierząt”, a z drugiej że „usługiwali Mu aniołowie”, co jest odniesieniem zarówno do podziału na niewybrańców i wybrańców, jak i podziału na wybrańców jeszcze niezbawionych i na tych już zbawionych. Alegoria przedstawiająca kuszenie Jezusa przez Szatana odnosi się ponadto m.in. do symbolu „kamienia” w zestawieniu z „chlebem” i „upadkiem w dół” ze świątyni w Jerozolimie, świętym mieście, oraz do oddania czci Szatanowi za cenę ziemskich królestw, należących do Szatana. Obrazuje to fakt, że Szatan odnosi się do Słowa Bożego tylko w wymiarze prawa grzechu i śmierci („kamienia”) a nie Łaski („chleba” jako Słowa z „ust” Bożych, czyli z namaszczenia Ducha). Stanowi to dla niego pułapkę i prowadzi do upadku jego samego i wszystkich niewybrańców, którzy mu służą i oddają cześć. Szatan zasiada w świątyni jerozolimskiej, która stanowi obraz niewybrańców, reprezentowanych zarówno przez naród izraelski, jak i instytucjonalne kościoły, za które Jezus Ducha („życia”) nie oddał. Zauważmy, że Szatan, chcąc być jak Bóg, pozycjonuje się na „wysokiej górze”, skąd widać wszystkie królestwa świata (symbolizujące jego królestwo) i ich chwałę (chwałę Szatana), podczas gdy to Jezus jest „Górą Świętą”, Królestwem Niebieskim i chwałą Boga. „Czas głodu” jest symbolem braku zbawczego Słowa Bożego, czyli okresu sądu nad niewybrańcami.
Rozpatrzmy chronologię wydarzeń bezpośrednio po chrzcie Jezusa, który, jak zakładamy, miał miejsce 10 dnia siódmego miesiąca (Etanim według Biblii, a Tiszri według żydowskiego kalendarza religijnego). Określenia czasu takie jak „nazajutrz” (po chrzcie; J 1:35), „nazajutrz” (po powołaniu Andrzeja i innego ucznia Jana oraz po agitacji Szymona Piotra; J 1:43) oraz „dnia trzeciego” (J 2:1) sytuują wesele w Kanie Galilejskiej dwojako: po 5 dniach od chrztu (10 VII), czyli na początku Święta Namiotów (15 VII) lub „trzeciego dnia” Święta Namiotów (tj. ok. połowy tego święta, 17 VII). W obu przypadkach wesele w Kanie Galilejskiej miałoby miejsce podczas Święta Namiotów.
Według tradycji żydowskiej święto Rosz ha-Szana (Dzień Krzyku; dla Żydów Nowy Rok) jest formą zaręczyn z Bogiem. Święto Jom Kipur (Dzień Przebłagania) to zapieczętowanie, a święto Sukkot (Święto Namiotów) – małżeństwo z Bogiem. Według Biblii weselna uczta Baranka to jednocześnie moment zakończenia wezwania skierowanego do Bożych wybrańców (Ap 19:9). Święto Namiotów upamiętnia wyjście z Egiptu i 40-letnią wędrówkę Izraela po pustyni; jest także związane z plonami klepiska i tłoczni, w odniesieniu do kukurydzy i wina (Kpł 23:41-43; Pwt 16:13-15), przy czym Jezus to krzew winny (J 15:5). W dosłownym tłumaczeniu Jezus to „Słowo, które stało się ciałem i ‘namiotowało’ między nami” (J 1:14). Z kolei jeśli chodzi o trzy główne święta, podczas których należało się stawić przed Bogiem, Pascha symbolizuje ofiarę zadośćuczynienia Jezusa, Święto Pierwocin – pierwsze zesłanie Ducha Świętego, a Święto Namiotów – ucztę weselną z Panem, na którą wezwani są „błogosławieni” (zbawieni wybrańcy). W obrazie Nowej Jerozolimy czytamy, że Przybytek (dosł. „Namiot”) Boga „jest z ludźmi”. Wtedy to Jezus zamieszka ze swoimi wybrańcami (Ap 21:2-4).
Z drugiej strony, wesele w Kanie Galilejskiej „dnia trzeciego” można by także odnieść do trzeciego dnia Święta Namiotów, a więc do 17 VII (licząc włącznie z dniem 15). Święto Namiotów trwało 8 dni (a w przypadku poświęcenia Świątyni Salomona nawet 9 dni; 2 Krn 7:1-10; 1 Krl 8:54-66), podczas gdy wyrażenie „8 dni” odnosi się, między innymi, do wieku nowo narodzonych zwierząt składanych na ofiarę (Wj 22:30) oraz do momentu oczyszczenia kapłanów na służbę Panu (Kpł 9:1). Przede wszystkim jednak jest to odniesienie do momentu obrzezania dzieci płci męskiej (Kpł 12:3). W pewnym sensie Pascha i Święto Pierwocin dają w sumie 1+7 dni, a więc także 8 dni. Pomimo, że Święto Namiotów trwa 8 dni (Kpł 23:36, 39), jego obchody nawiązują do 7 dni (Kpł 23:40-43). Podobnie jest w przypadku pobytu w namiotach (szałasach) – to także 7 dni (szałasy te budowano między innymi z gałązek palmowych; Kpł 23:42), przy czym „połowa tygodnia” (Dn 9:27) zwykle oznacza okres „trzech dni”, co jest odniesieniem do dnia zmartwychwstania Chrystusa, symbolizowanego przez „znak Jonasza” czy przez budowę Świątyni Duchowej – Świątyni Ciała (J 2:19-21).
Przypomnijmy również, że Jezus przyszedł na Święto Namiotów skrycie (J 7:10). Ujawnił się dopiero w połowie święta, przybywając do świątyni i nauczając (J 7:14), a tak naprawdę wchodząc w konfrontację z Żydami z powodu uleczenia, którego dokonał w dzień szabatu (chodzi o chromego od 38 lat, którego Jezus uzdrowił podczas szabatu; J 5:1-18). Królestwo Boże nie przychodzi zauważenie i jest wśród wybrańców Bożych (Łk 17:20-21). W Kanie Galilejskiej mamy motyw z przemianą wody w wino, tu natomiast widzimy nawiązanie do „anioła poruszającego wodę”, czyli Jezusa jako tego, który rozdziela Ducha Świętego, przy czym samo „uzdrowienie” obrazuje „przebaczenie grzechów”, czyli oczyszczenie z ducha nieczystego, Szatana, który jest grzechem. Wesele w Kanie Galilejskiej ze środkiem Święta Namiotów łączy wyrażenie „godzina Jego jeszcze nie nadeszła” (J 7:30, 2:4). Wisząc na krzyżu i wypowiadając słowo „pragnę” Jezus otrzymuje ocet (lub kwaśne wino), co pokazuje, że „kwaśne wino” symbolizuje śmierć (a dokładniej ducha śmierci – ducha Szatana), czyli koniec wędrówki każdego człowieka. Następnie Jezus oddaje Ducha (J 19:28-30) w ręce Ojca, a zabranie Ducha ze świata jest symbolem śmierci niewybrańców. Z drugiej strony, wezwanie Jezusa wygłoszone podczas ostatniego dnia Święta Namiotów („Jeśli ktoś jest spragniony, a wierzy we mnie – niech przyjdzie do mnie i pije”; J 7:37) jest wypełnieniem zapowiedzi, że „strumienie wody żywej popłyną z jego wnętrza”, co odnosi się do zesłania Ducha Świętego na wybrańców, które symbolizowane jest również przebiciem boku Jezusa, w wyniku którego wypłynęła z niego „krew i woda” (J 19:34), przy czym woda, krew i Duch stanowią jedno – Pełnię Boga (1J 5:6-8).
a. 10/11 VII → 40 + 40 → 30 IX / 1 X
10 VII → 40 → 20 VIII
b. 10/11 VII → 40 + 40 → 30 IX / 1 X
17 VII → 40 → 27 VIII
Dni 10 VII i 17 VII wpisują się w daty świąt – Zadośćuczynienia (Pojednania) i Namiotów.
Dzień 1 X to data związana z Potopem, kiedy to ukazały się szczyty gór (Rdz 8:5), a także z rozpatrzeniem problemu związanego z małżeństwami mieszanymi – tego dnia zaczęto odprawiać żony obcoplemienne i ich dzieci (Ezd 10:16). Choć nie znamy dokładnego dnia, to wiemy, że w miesiącu 10 (Tebet) Estera została wezwana do króla Aswerusa, pozyskując jego życzliwość i zostając królową w miejsce Waszti (Est 2:16).
Miesiąc VIII (dzień 20 lub 27) to miesiąc, który w Biblii występuje sporadycznie – jest z nim związana w zasadzie tylko jedna data, 15 VIII, która odnosi się do święta, które król Jeroboam ogłosił na wzór Święta Namiotów. W tym przypadku był to kult bałwochwalczy (1Krl 12:32, 33). W związku z tym miesiącem, jednak bez wskazywania konkretnej daty, pojawiają się jeszcze dwa wydarzenia: ukończenie przez króla Salomona 7-letniej budowy świątyni jerozolimskiej, w każdym detalu (części) i z pełnym jej wyposażeniem („według całego wzoru”; 1Krl 6:38), oraz wezwanie Izraela do nawrócenia w drugim roku panowania króla Dariusza (Za 1:1, 2). Wreszcie, jeżeli data narodzin Chrystusa miałaby przypadać na środek Święta Namiotów, czyli na 17 VII (inną opcją byłby Dzień Zadośćuczynienia; 10 VII), dzień 27 VIII oznaczałby wtedy poświęcenie Jezusa w świątyni, 40 dni po jego narodzeniu (Kpł 12:1-4; Łk 2:22-24).